معبد پانتئون رم ؛بهترین یادمان روم باستان، عکس
به گزارش وبلاگ حامد، حتی امروز با اینکه 2000 سال از ساخت معبد پانتئون ایتالیا می گذرد، شکوه این بنا به طرز عجیبی تعجب بازدیدکنندگان را بر خواهد انگیخت. طراحی فوق العاده، شکوه و جلال، هماهنگی و تناسب این سازه عظیم، همگی یادآور معماری پر عظمت و خیره کننده امپراطوری روم هستند. زمانی که میکل آنژ برای اولین بار پانتئون را دید، اذعان داشت که این کار بیشتر شبیه به کار فرشتگان است تا اثری از آدمیزاد. در ادامه به توصیف 10 شگفتی جالب توجه این معماری حیرت انگیز می پردازیم تا در تور ایتالیا از بازدید این بنای شگفت انگیز بیشتر لذت ببرید.
واژه پانتئون یک صفت یونانی به معنی به احترام تمام خدایان است. در واقع پانتئون اولین بار به عنوان معبدی برای تمام خدایان ساخته شد.
این سازه بهترین یادمان روم باستان از نظر سلامت به شمار می رود. اینکه چطور پانتئون توانست از حمله بربرها جان سالم به در ببرد خود یک راز است، زیرا تمام یادمان های رومی در طی این حملات ویران شدند. این بنا را در سال 609 میلادی به کلیسا تبدیل کردند و مصالحی که در آن به کار رفته هنوز هم کاملاً شناخته شده نیست. گفته می شود این مصالح بسیار شبیه به بتن روزگار مدرن است! دلیل هر چه که باشد، پانتئون تنها سازه ای با این قدمت و اندازه به شمار می رود که کاملاً توانسته از آسیب ها در امان بماند و شکوه و زیبایی خود را حفظ کند.
سن دقیق معبد پانتئون تعیین نیست. برخی افسانه های رومی اعتقاد دارند پانتئون اصلی در محوطه ای همین نزدیکی ساخته شده بود و آن را به رومولوس مؤسس افسانه ای روم پیشکش کرده بودند. بسیاری از مورخان می گویند که این بنا را دست راست امپراطور اوگوستوس در قرن 27 قبل از میلاد ساخت. آن سازه در آتش سوزی عظیم سال 80 میلادی فرو ریخت و دوباره توسط امپراطور دومیتین بازسازی شد. البته گفته می شود که دوباره در سال 110 میلادی پانتئون در اثر اصابت صاعقه دچار آتش سوزی شده است. بنایی که امروزه شاهدش هستیم را در سال 120 میلادی به دستور امپراطور آدریان که بسیار به معماری علاقه داشت پی ریزی کردند.
حیرت انگیزترین بخش پانتئون گنبد عظیم آن است که به خاطر حفره ای در مرکز شهرت دارد. به این سوراخ، چشم پانتئون یا اوکولوس (oculus) نیز می گویند. این گنبد به مدت 1300 سال عظیم ترین گنبد جهان بود و حتی امروز نیز عظیم ترین گنبد بدون حمایت جهان به شمار می رود! قطر این گنبد 43/30 متر بوده و به خاطر برابری فاصله زمین تا سقف و این قطر، یک تناسب عالی برقرار می شود. مهندسان رومی برای آن که گنبد پانتئون بتواند بدون حمایت سر جای خود بایستد، وزن مصالح و ضخامت را به تدریج کاهش می دادند. حتی برای سبک تر شدن بین دیواره های گنبد فاصله های متناوب انداخته می شد. قطر سوراخ بالای گنبد 7/8 متر بوده و تنها منبع نور و پیوند بین معبد و خدایان بالا به حساب می آمده است.
فضای داخلی شکلی شبیه به سیلندر داشته که با یک نیم کره پوشش داده می شود؛ ارتفاع سیلندر با قطر کره برابر است. این بنا امروزه مقبره نقاش رنسانسی ایتالیا، رافائل در کنار پادشاهان و شاعران بیشمار را در دل خود جای می دهد. زمین مرمری با طرحی از الگوهای هندسی، همان نمونه اولیه از زمان روم باستان است.
16 ستون عظیمی که ایوان را حمایت می کنند، هر کدام 60 تن وزن دارند و ارتفاعشان 11/8 متر است. این ستون ها بیش از 100 کیلومتر روی رود نیل سفر کردند تا از مصر به اینجا برسند. کتیبه مثلثی بالای ستون ها نوشته ای مبنی بر ساخته شدن این بنا توسط مارکوس آگریپا (Marcos Agrippa) دارد.
در روز 21 آوریل یک جلوه نوری جالب را می توان دید؛ وقتی آفتاب ظهر به پنجره مشبک فلزی بالای درب ورودی می تابد، حیاط بیرونی پر از پرتوهای نور می شود. رومی ها 21 آوریل را به عنوان روز تأسیس شهر جشن می گرفتند و منظره تحسین برانگیز امپراطورشان در ورودی پانتئون که با پرتوهای نوری که از داخل به بیرون تابیده می شوند احاطه شده، وی را در حد خدایان مقدس جلوه می داد.
در سال 609 پانتئون اولین معبدی بود که به کلیسا تغییر کاربری داد. در واقع این تغییر شکل سبب نجات آن از ویرانی در قرون وسطی شد. هر چند امروزه این کلیسا را وقف مریم مقدس کرده اند اما تقریباً همه آن را به نام پانتئون شناخته و وجودش را متعلق به دین و مذهب نمی بینند.
روبه روی پانتئون آب نمای زیبایی به همین نام را می بینید. این آب نما توسط معمار مشهوری به نام جاکومو دلا پورتا (Giacomo Della Porta) در سال 1575 طراحی شد. در سال 1711 پاپ دستور اصلاح و تغییراتی روی این اثر زیبا را داد و خروجی این کار چیزی است که امروزه شاهدش هستید.
- معبد پانتئون بیش از هر بنای باستانی دیگری مورد تقلید واقع شده و آن را پیشتاز همه عبادتگاه های مدرن می دانند.