باغ ایرانی پاسارگاد شیراز - وبلاگ حامد

به گزارش وبلاگ حامد، در این مقاله از معرفی جاهای دیدنی ایران یکی از جاذبه های بسیار زیبای شیراز یعنی باغ ایرانی پاسارگاد را به شما معرفی خواهیم کرد. این باغ یکی از قسمت های مجموعه بسیار معروف پاسارگاد می باشد. در ادامه با خبرنگاران همراه باشید…

باغ ایرانی پاسارگاد یکی از قسمت های مجموعه پاسارگاد می باشد که آن را ریشه معماری باغ های ایرانی دانسته اند.

در در متون تاریخی آمده است که در زمان ساخت این باغ، کوروش کبیر شخصاً دستور داده بود که باغ پاسارگاد چگونه ایجاد شود و درخت ها نیز به چه شکل کاشته شوند، یعنی هندسی سازی باغ و ساختار فضایی آن از نگاه کوروش به باغ ایرانی اقتباس شده است.

تحلیل های منظرین مبتنی بر اسناد تاریخی و باستانشناسی خبر از آن می دهد که کلیه بناهای دشت پاسارگاد در یک ساختار منظم فضایی احداث شده اند و باغی وسیع بر کلیه عناصر احاطه داشته است. باغ شاهی تنها قسمت کوچکی از این مجموعه وسیع بوده و به بیان دیگر در پاسارگاد با یک طرح باغ در باغ روبرو هستیم.

باغ ایرانی سه ساختار و طراحی منحصربه فرد دارد: اول در جهت عبور جوی آب قرار گرفته است. دوم اینکه با دیوارهای بلند محصور است و سوم در داخل باغ عمارت تابستانی و استخر آب قرار گرفته است. باغ ایرانی با تاریخ پیدایش قنات پیوند دارد. نخستین باغ های ایرانی در جهت خروجی قنات ها شکل گرفته است و چون حفرقنات و علوم وابسته به آن به طریقی تجربی به دست مقنی های ایرانی برای نخستین بار انجام شده است، از این رو شکل گیری باغ در کنار قنات ها نیز از تفکرات و اندیشه ایرانیان سرچشمه گرفته است. این سه مشخصه باغ های ایرانی را متمایز می نماید. در اصل این باغ سراهای ایرانی را جهانگردان اروپائی که مشاهده کردند، آن ها را با مشخصه و نام پرشین گاردن وصف نموده اند.

باغ ایرانی پاسارگاد را ریشه معماری این باغ ها دانسته اند. کوروش کبیر نخستین شخصی است که در ایران شخصاً دستور داده بود که باغ پاسارگاد چگونه ایجاد شود و درخت ها نیز به چه شکل کاشته شوند و در اصل هندسی سازی باغ و شکل و شمایل آن از دیدگاه کوروش به عنوان باغ ایرانی مطرح شده است که البته این اطلاعات با توجه به نتایج حاصل از گروه های گوناگون باستان شناسی به دست آمده است.

در دوره ساسانیان نیز باغ ها در جلوی کاخ ها و معابد شکل گرفتند و این موضوع در دوره اسلامی نیز ادامه یافت. قدیمی ترین سند تصویری که نظم باغ ایرانی را به تصویر می کشد به دوره ساسانیان باز می شود. در نقش برجسته طاق بستان، صحنه شکار خسرو پرویز، طرح باغ- شکار او را در طاق بستان نشان دهنده این است. این نقش برجسته تا حدود زیادی هندسه باغ و عملکرد آن را هویدا می نماید.

شکل گیری باغ پاسارگاد

ساخت پاسارگاد به عنوان نخستین مرکز شاهنشاهی هخامنشی است. این اثر معماری دارای باغ و مجموعه بناهای آن، نخستین نماد هنر ترکیبی عناصر معماری مختلف از تمدن های باستانی و البته با قابلیت منحصربه فرد و خاص هنر هخامنشی است.

یکی از قابلیت های خاص مجموعه پاسارگاد، وجود باغ شاهی و مجموعه کاخ های آن است. در پاسارگاد، باغ ایرانی با تمام قابلیت و عناصر اصلی معماری اش ساخته خواهد شد. توجه به عناصر مذهبی و استفاده از آن به طور مفهومی در ساختارهای معماری، الگوی هندسی باغ به همراه کوشک ها و راه آب های سنگی آن در میان باغ بزرگ پاسارگاد، نحوه توزیع و تقسیم مناسب آب در داخل مجموعه باغ و کاخ ها و ترکیب عناصر و ساختارهای معماری با طبیعت از جمله قابلیت های است که این باغ را به عنوان الگویی مادر در باغ سازی ایرانی مطرح می نماید به تعبیری دیگر، باغ پاسارگاد و مجموعه کاخ های آن شاهکار، خلاقیت و اصالت هنری هنرمندان ایرانی به عنوان نخستین نمونه های چهارباغ است که بعدها در معماری صفوی و دوره مغولی هند بار دیگر نمود پیدا می نماید.

باغ شاهی در محوطه میراث جهانی پاسارگاد شامل مجموعه ای از کاخ ها و کوشک ها به همراه جوی های سنگی و گلی بوده که آثار کمی از آن ها به جای مانده است. کل باغ در حدود 8 هکتار وسعت داشته و مجموعه کاخ های نشیمن، بارعام، کاخ دروازه دو کوشک، کوشک A در شرق باغ و B در جنوب باغ و بعلاوه پل معروف به پل شاهی را در برمی گیرد. با توجه بر اساس گفته مورخین، آرامگاه و کاخ های کوروش در میان باغی بزرگ و دشتی خرم واقع بوده که از طریق گذرهای آبی گوناگونی که از رود پلوار سرچشمه می گرفته، سیراب می شده اند.

این محوطه زیبای سرسبز را باغ پاسارگاد می نامند؛ باغ هایی که یکی از قدیمی ترین بقایای باغ سازی ایرانی بوده و اکنون تنها قسمتی از زهکشی ها و آبنماهای آن به جامانده است. باید به این حقیقت مسلم توجه داشت که باغ ها و بناهای پاسارگاد تا ً چندین نسل بعد از کوروش کاملا محفوظ ماندند و این امر امکان آن را به وجود آورده بود که طرح ابداعی کوروش نه تنها در فارس بلکه در نقاط دیگری از قلمرو هخامنشیان نیز در خاطره ها باقی بماند.

جهتهای آب در پاسارگاد

این نمونه زیبای باغ سازی در سایر هنر و فرهنگ ایرانیان تاثیر داشته و در طرح های فرش ایرانی کهن تاریخی ایران می باشد. این الگوی چهار باغ به وفور دیده می شود.