ماجرای 23 اسکلت کشف شده در هفت تپه چیست؟ - وبلاگ حامد

به گزارش وبلاگ حامد، عاطفه رشنویی مدیر پایگاه میراث جهانی چغازنبیل و هفت تپه اظهار کرد: در روز شنبه یکم شهریور 1399 یک خبرگزاری مصاحبه ای با استاد اسماعیل (احسان) یغمایی منتشر کرد که مروری بر دهه ها تجربه و حضور این پیشکسوت ارجمند در محوطه های مختلف و مشاهدات وی از کاوش ها در این محوطه ها است.

به گزارش ایسنا، بر پایه اعلام اداره کل میراث فرهنگی خوزستان، او ادامه داد: بخش کوتاهی از این مصاحبه درمورد هفت تپه و کاوش در آرامگاه معروف به آرامگاه دسته جمعی هفت تپه است که استاد یغمایی که بنا به اسناد تصویری در کاوش این گور شرکت داشت، به درستی به حضور 23 اسکلت در گور اشاره می کند.

مدیر پایگاه میراث دنیای چغازنبیل و هفت تپه افزود: عنوان این خبر موجب شد در اذهان عمومی تصوری شکل گیرد که این گور و 23 اسکلت آن به تازگی کشف شده اند در حالیکه کاوش آن ها به بیش از 50 سال پیش بازمی شود.

او در ادامه به داستان کاوش این گور دسته جمعی اشاره و عنوان نمود: در کاوش های دهه چهل شمسی در هفت تپه که به سرپرستی دکتر نگهبان انجام شد، دو گور دسته جمعی به دست آمد که گور اول که ابعاد بزرگتری داشت، همان گور معروفی است که بخشی از طاق هلالی آن در جریان تسطیح زمین های نیشکر و راه سازی، آشکار و آغازگر سال ها کاوش در هفت تپه شد.

رشنویی با بیان این که در گور اول یک تدفین دسته جمعی به دست آمد که در این تدفین نظم خاصی در قرار دریافت اسکلت ها وجود نداشت، افزود: گور دوم که به گور دسته جمعی هفت تپه معروف است، یکی از منظم ترین تدفین های تاریخ ایلام را به نمایش گذاشته بود که در آن 23 اسکلت در کنار هم قرار گرفته بودند.

او در توصیف این گور به نقل از دکتر نگهبان در کتاب گزارش کاوش هفت تپه بیان می کند: 14 عدد از این اسکلت ها به موازات یکدیگر و بقیه احتمالاً به دلیل وجود فضای ناکافی به صورت نامنظم قرار داشتند.

مدیر پایگاه میراث دنیای چغازنبیل و هفت تپه شرح داد: آنچه که دکتر نگهبان درمورد آن به یقین صحبت می کند، مشاهدات وی و نحوه قرار دریافت اسکلت ها است.

او به نقل از نگهبان در تفسیر این گور گفت: کیفیت و شرایط استخوان ها و پوسیدگی شدید آن ها به نحوی بود که اظهار نظر و تشخیص درباره جنس خاص زن و مرد و همچنین کامل یا ناقص بودن اعضای بدن امکان پذیر نبود؛ بعضی از فک ها دور از محل خود و روی سینه قرار داشتند ضمن آن که بیشتر دندان ها سالم بودند و به نظر می رسد که اسکلت ها به افراد جوان تعلق داشتند.

رشنویی با اشاره به این که نظریات مختلفی در مورد علت این تدفین از جنگ یا مرض واگیردار تا آرامگاه خدمتکاران و امرای مملکت و همسران متعدد شاه مطرح شد که هر یک به نوبه خود ممکن است مورد پرسش قرار گیرد، گفت: در کاوش های بعدی در هفت تپه تعداد زیادی الواح گلی و سنگی پیدا شد که از موضوعات مختلفی شامل انواع و میزان هدایا و پیشکش به معابد، دستمزد خدمتکاران، شرح وظایف و جریمه به دلیل کوتاهی در کار صحبت شده بود.

او افزود: متن این الواح موجب شد گمان هایی در مورد ارتباط این گور ها و ساختمان آن با معبد مطرح شود که کاوش های بیشتر و ترجمه الواح مشابه دیگری که از شوش به دست آمده بود موجب شد که تا حدودی این گمان ها با تردید روبرو شوند.

مدیر پایگاه میراث دنیای چغازنبیل و هفت تپه افزود: اکنون می دانیم براساس مطالعات دهه های اخیر، در ماهیت معبد بودن آرامگاه های دسته جمعی شبهاتی جدی وجود دارد.

او یادآور شد: در زمان دکتر نگهبان و پس از او تعداد کمی از الواح هفت تپه ترجمه شدند و بخش بسکمک از آن ها به دلیل پیچیدگی این متون و انگشت شمار بودن زبان شناسان مسلط به این الواح ناخوانده باقی ماندند.

رشنویی در ادامه به رویکرد های جدید در پایگاه میراث دنیای چغازنبیل و هفت تپه اشاره کرد و گفت: کاوش در هفت تپه نیز مانند هزاران محوطه دیگر آغازگر هزاران پرسش جدید شده است تا جایی که امروزه روز علوم میان رشته ای به کمک باستان شناسی آمده تا بسکمک از این پرسش ها را پاسخ دهد.

او افزود: در این میان، استخوان شناسی ممکن است به روشن شدن علت مرگ، جنسیت، سن و رژیم غذایی استخوان ها کمک کند.

مدیر پایگاه میراث دنیای چغازنبیل و هفت تپه بیان کرد: در سه سال گذشته تلاش کرده ایم که با دعوت از استخوان شناسان، زبان شناسان و سایر متخصصان از سراسر دنیا راز های سر به مهر این محوطه مهم ایلامی را بگشاییم و امروز باعث خوشحالی است که جامعه به چنین موضوعاتی علاقه مند است و اسکلت های هفت تپه پس از نیم قرن بار دیگر مورد توجه علاقه مندان قرار گرفته است.

او همچنین در پاسخ به پرسشی درخصوص محل نگهداری 23 اسکلت پیش گفته اظهار کرد: این استخوان ها تا دهه 60 در موزه هفت تپه نگهداری می شدند، اما باتوجه به جنگ تحمیلی و تخلیه موزه ها در این دوران، اسکلت ها به مخازن امن منتقل شدند و اکنون نیز به صورت پراکنده در موزه های شوش، هفت تپه و موزه ملی نگهداری می شوند.

رشنویی در خاتمه ضمن تشکر از اصحاب رسانه، از این قشر زحمتکش خواست تا در انتشار اخبار دقت لازم را به خرج دهند و در بیان مطالب تعجیل نکنند و خبر ها را از منابع رسمی و مؤثق نقل کنند.