ضرورت احداث مرکز تجاری ایرانی در مسکو، تکمیل راه آهن رشت، آستار یکی از محورهای مذاکرات رئیس جمهور با پوتین بود - وبلاگ حامد

به گزارش وبلاگ حامد، مسئول میز روسیه در سازمان توسعه تجارت ایران گفت: نزدیک به هفت سال از اجرای 25 کیلومتر خط ریلی رشت به بندر کاسپین که حلقه اتصال کریدور شمال به جنوب است می گذرد و این عدم تکمیل زیرساخت خود مانعی در جهت افزایش تجارت است.

گروه مالی وبلاگ حامد، سفر دو روزه رئیس جمهور ایران و به دعوت همتای خود در روسیه برای صحبت در خصوص قرارداد همکاری بیست ساله بین دو کشور انجام شد مورد توجه کارشناسان و رسانه های داخلی و خارجی قرار گرفته است. سفری که دستاورد های آن زمانی ارزشمند می گردد که ختم به نوشتن و انعقاد قراردادی نگردد که درحد حرف باقی بماند. فقدان زیر ساخت ها برای جامه عمل پوشاندن به مفاد قرارداد ها یک ضرورت اجتناب ناپذیر است که اگر تامین نگردد، صرفا یک سفر و قراردادی به امضاء رسیده که سهم ما در آن بسیار ناچیز خواهد بود. برای روشن تر شدن ابعاد این موضوع که چه زمانی شاهد دستاورد های اصلی سفر رئیس جمهور به روسیه خواهیم بود با فرهاد پرند؛ مسئول میز روسیه در سازمان توسعه تجارت و رایزن بازرگانی سابق ایران در روسیه مصاحبه کرده ایم که در ادامه آمده است.

آیا در حال حاضر از مقدار مراودات تجاری و بازرگانی ایران با روسیه رضایت دارید؟

براساس تجارب خود به عنوان کارشناس بازرگانی خارجی کشور های مشترک المنافع (CIS) بهبود تراز تجاری ایران و افزایش صادرات کشور همیشه در دستور کار و مد نظرداشته ایم و بر این موضوع تاکید می کنم که سهم 2 دهم درصدی ایران از بازار 240 میلیارد دلاری وارداتی روسیه، سهمی بسیار ناچیز است. صادرات 500 میلیون دلاری ایران به روسیه، در مقایسه با بازار بزرگ روسیه و اوراسیا، سطح روابط سیاسی عالی، ظرفیت های بالای نیروی انسانی و تجار متخصص، موقعیت جغرافیایی مناسب و راستا های حمل و نقل دریایی کاسپین و ریلی و جاده ای و فراوریات داخلی در بخش های صنعتی و دانش بنیان را نمی توان صادراتی در حد تامل عنوان نمود. چرایی این حجم ناچیز صادرات را می توان در عدم تکمیل زیرساخت های سخت افزاری و نرم افزاری جستجو کرد که امیدواریم از نتایج سفر رئیس جمهور محترم به روسیه نهایت بهره برداری به عمل آید.

در حال حاضر برای توسعه تجارت با روسیه احتیاج های اصلی کشور در چه حوزه هایی متمرکز است؟

یکی از مولفه های بسیار مهم برای استفاده حداکثری از توافق بین ایران و روسیه، تکمیل زیرساخت های تجارتی و صادراتی است. در غیراین صورت امضای تفاهم نامه بیست ساله یا موافقتنامه تجارت ترجیحی و آزاد با اتحادیه مالی اوراسیا نمی تواند به تنهایی تحول چشمگیری در توسعه تجارت ایران با روسیه به همراه داشته باشد. در راستای تسهیل تجارت و ورود به بازار روسیه و اورسیا انعقاد قرارداد های تجارت ترجیحی وآزاد درجهت همگرایی منطقه ای و برون گرایی اقتصاد کشور امر مطلوبی است، البته بدون اصلاح قوانین و مقررات داخلی و وفق دادن فراوریات صادرات محور با استاندارد های اوراسیا و روسیه و تکمیل زیرساخت های لجستیک، حمل و نقل، توزیع و امکان بازاریابی و شناسایی بازار هدف وارد فاز رشد وافزایش صادرات و تجارت نمی شویم، بلکه این موضوع حتی خطراتی را به اقتصاد ایران تحمیل می کند.

آیا وظیفه توسعه تجارت با روسیه را تنها باید برعهده سازمان توسعه و تجارت گذاشت؟

بی تردید توسعه تجارت و صادرات کشور را نباید به سازمان توسعه و تجارت به عنوان متولی تجارت محدود کرد. چرا که این سازمان بدون همکاری سایر بازیگران و ذی نفعان بخش دولتی و خصوصی اعم از وزارت خانه ها، اتاق های بازرگانی و اتاق های تعاون و کلیه ذی نفعان به تنهایی نمی تواند زمینه های لازم برای توسعه صادرات کشور را رقم زند. به عنوان مثال در توسعه صادرات، حمل و نقل و زیرساخت های لازم برای حمل دریایی، جاده ای، ریلی و هوایی امری بسیار لازم است که مسوولیت آن با وزارت راه وشهر سازی است. در این خصوص نزدیک به هفت سال از اجرای 25 کیلومتر خط ریلی رشت به بندر کاسپین که حلقه اتصال کریدور شمال به جنوب می گذرد که این عدم تکمیل زیرساخت خود مانعی در جهت افزایش تجارت است. بعلاوه عدم تکمیل بخشی از راه آهن زاهدان و 160 کیلومتر راستا راه آهن رشت به آستار، بخش قابل توجهی از ظرفیت ترانزیتی و تجارت کشور را محدود کرده است. ورود بخش خصوصی به توسعه تجارت با روسیه و کشور های پیرامونی با بستر سازی های دولت نیز می تواند منجر به افزایش رقابت گردد. تامین تجهیزات بندری، کشتی های مخصوص حمل انواع کالا های فاسد شدنی به صورت کشتی های مجهز رو-رو در دریای کاسپین می تواند بخشی از اقدامات رو به جلو برای توسعه روابط مالی ایران با کشور های همسایه شمالی از جمله روسیه باشد.

چه راه حل ها و راهبرد های برای افزایش مقدار صادرات و استفاده حداکثری از بازار های روسیه پیشنهاد می کنید؟

اجرای دو راهبرد در بخش فراوری به افزایش صادرات کشور یاری می کند. افزایش صادرات محصولات فعلی به روسیه به عنوان یکی از اصلی ترین احتیاج های بازار روسیه که شامل محصولات کشاورزی می گردد را باید در دستور کار قرار داد. لازمه این امر فعال شدن بخش بازارشناسی و بازاریابی جهت توزیع و افزایش فروش به منظور نفوذ در بازار هدف است. در راهبرد دیگر محصولات کنونی که به شهر های بزرگی مثل مسکو و سن پترزبورگ و چند شهر مهم روسیه صادر می گردد را به استان های دیگر روسیه توسعه دهیم. روسیه دارای 85 استان فدرالی است که توسعه تجارت و صادرات به این استان ها منوط به بازاریابی شبکه ای و امکانات توزیع است. راهبرد مهم دیگر در توسعه صادرات به روسیه، تمرکز بر تنوع سازی کالاهاست. به این معنا که تمرکز صرف بر صادرات محصولات کشاورزی کافی نیست، چرا که صنایع کشورمان ظرفیت صادرات کالا های دانش بنیان و صنعتی با ارزش افزوده بالا، مصالح ساختمانی بویژه کاشی، سرامیک، سیمان، شیر آلات ساختمانی، محصولات غذایی کنسرو شده، لبنی و دریایی، کفش، چرم، دارو، محصولات پتروشیمی و شیمیایی، پوشاک، قطعات خودرو و ... را دارد. دست یابی به صادرات 10 میلیارد دلاری و کسب حداقل 4 درصد بازار روسیه منوط به توسعه زیر ساخت های اشاره شده است. درحال حاضر روزانه نزدیک به 250 کامیون کالا های ایرانی از مرز زمینی آستارا از راستا آذربایجان به روسیه صادر می گردد. این رقم در حالی به 10 میلیارد دلار می رسد که به جای 250 کامیون، 5 هزار کامیون صادر گردد.

بی تردید راستا جاده ای آذربایجان ظرفیت عبور و مرور این تعداد کامیون را ندارد، ضمن اینکه در این راستا کارشکنی هایی فراوان و ضرر و زیان بسیاری به تجار ایرانی با مانع تراشی های متعدد تحمیل شده است؛ بنابراین در بخش حمل و نقل، تنوع سازی راستا های حمل به روسیه از مولفه های بسیار مهم است. بدین منظور دولت محترم با رایزنی با سایر کشور ها از جمله ارمنستان، گرجستان و ترکمنستان بایستی راستا های تازه زمینی برای ترانزیت کالای ایرانی به روسیه ایجاد کند. تکمیل راه آهن رشت - آستار با تکمیل 160 کیلومتر که در سفر جناب آقای رییسی به روسیه یکی از محور های مذاکرات با آقای پوتین بود بخشی بزرگی از صادرات ایران به روسیه را به وسیله راه آهن حمل نماید. تکمیل این راستا راه آهن می تواند به فعال سازی کریدور شمال به جنوب شتاب بیشتری دهد. بعلاوه تکمیل راه آهن 25 کیلومتری رشت به بندر کاسپین، زمینه ساز صادرات بخشی از کالا های ایرانی بصورت حمل ترکیبی به وسیله راه آهن و ورود به بندر کاسپین و سپس حمل به وسیله در یایی کاسپین به سمت بنادر روسیه و سایر کشور های حوزه دریای کاسپین را فراهم می کند و در حقیقت از شیطنت و مانع تراشی کشور های بال شرقی و غربی کاسپین جلوگیری خواهد شد. ضمن اینکه در راستای متنوع سازی راستا های حمل و نقل برای صادرات می توان بعضی از کالا های ویژه را با حمل و نقل هوایی به روسیه منتقل نمود. البته حمل به صورت دریایی به بنادر آستارا خان و کالمیکا احتیاجمند ایجاد سردخانه و انبار و مرکز تجاری و لجستیک به منظور توزیع به عنوان دروازه ورود کالا های ایرانی به سایر منطقه ها روسیه می باشد.

در صورت فراهم نمودن زیرساخت های داخلی در سرزمین روسیه چه اقداماتی برای افزایش سهم ایران لازم است؟

با توجه به اینکه مسکو دریافت کننده 43 درصد واردات کل روسیه به شمار می رود، داشتن یک مرکز تجاری در این شهر و سایر شهر های بزرگ روسیه نیز الزامی است. در خصوص بازار های هدف با توجه به وسعت روسیه دقت در مشخص بازار ها نکته بسیار حائز اهمیتی است. به این علت که بسیاری از بازار های روسیه که بازار های پر جمعیتی دراستان های بزرگ این کشور هستند، از نظر جغرافیایی به ایران نزدیک هستند. یعنی 80 درصد جمعیت این کشور در استان هایی ساکن می باشند که فاصله مناسبی با کشورمان حتی نسبت به استان های شرقی روسیه دارند لذا توسعه و توسعه صادرات به این منطقه ها و انتخاب صحیح بازار های هدف به شدت می تواند بهره مندی ایران از قرارداد بین دو کشور و موافقتنامه تجارت ترجیحی و آزاد با با اتحادیه مالی اوراسیا را افزایش دهد.